مستحبات اعمال حج

مستحبات احرام

قبل از احرام

1 ـ از اول ماه ذى القعده و اگر از این تاریخ نتوانست، از اول ذى الحجه، موى سر و رویش را کوتاه نکند.

2 ـ پیش از احرام، بدن خود را پاکیزه کند و ناخن و شارب خود را بگیرد.

3 ـ پیش از احرام، در میقات غسل احرام کند.

هنگام احـرام

1 ـ در صورت امکان، پس از نماز ظهر مُحرم شود واگر امکان ندارد، پس از نماز واجب دیگر، و اگر آن هم ممکن نیست، پس از شش(1) یا دو رکعت نماز مستحبّى، و در رکعت اوّل پس از حمد، سوره توحید، و در رکعت دوّم سوره جحد {قُل یا أیُّها الکافِروُن} را بخواند، و شش رکعت افضل است.

2 ـ پس از نماز، حمد و ثناى الهى را بجا آورد و بر پیغمبر و آل او صلوات بفرستد.

3 ـ هنگام پوشیدن دو جامه احرام بگوید:

‏"اَلْحَمْدُ للّهِ الّذِی رَزَقَنِی مَا اُواری بِهِ عَوْرَتی وَ اُؤَدّی فِیْهِ فَرْضِی وَ أعْبُدُ فِیْهِ رَبّی وَ أنْتَهِی فِیْهِ إلى‏ ما أمَرَنِی، اَلْحَمْدُ للّهِ الّذِی ‏قَصَدْتُهُ فَبَلّغَنِی وَ أردتُهُ فَأعانَنِی وَ قَبِلَنِی وَ لَمْ یَقْطَعْ بِی وَ وَجْهَهُ أرَدْتُ فَسَلّمَنِی فَهُوَ حِصْنِی وَ کَهْفِی وَ حِرْزِی وَ ظَهْرِی وَ ‏مَلاذِی وَ رَجائی وَ مَنْجایَ وَ ذُخْرِی وَ عُدّتِی فی شِدّتِی وَ رَخائِی".‏

مستحبّات تَلْـبیَه (لبّیک گفتن)

1 ـ پس از گفتن مقدار واجب تلبیه، مستحب است بگوید:

« لَبَّیْکَ ذَا الْمَعارِج لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ داعیاً إِلى دارِ السَّلامِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ غَفّارَ الذُّنُوبِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ أَهْلَ الْتَّلْبِیَةِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ ذَا الجَلالِ وَ الاِْکْرامِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ تُبْدِئُ وَ الْمَعادُ إِلَیْکَ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ تَسْتَغنِیْ و یُفْتَقَرُ إِلَیْکَ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ مَرْهُوباً وَ مَرْغُوباً إِلَیْکَ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ إِلهَ الْحَقِّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ ذَا النَّعْماءِ وَ الْفَضْلِ الْحَسَنِ الْجَمِیلِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ کَشَّافَ الْکُرَبِ الْعِظامِ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدَیْکَ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ یا کَرِیمُ لَبَّیْکَ ».

2 ـ تلبیه ها را در حال احرام تکرار کند به خصوص در این موارد:

«قطع تلبیه»

کسى که براى عمره تمتّع محرم شده است، وقتى که خانه هاى مکّه پیدا شد بنابر احتیاط واجب، تلبیه را قطع کرده و نباید لبیک بگوید.

آداب وارد شدن به مسجدالحرام

1 ـ براى رفتن به مسجدالحرام مستحب است غسل کند.

2 ـ مستحب است با پاى برهنه و با حالت سکینه و وقار وارد مسجد شود.

3 ـ هنگام ورود از در «بَنى شَیْبَه» (1) وارد شود، و گفته اند که آن در، مقابل «باب السلام» کنونى بوده است.

4 ـ مستحب است بر درب مسجدالحرام ایستاده بگوید:

«اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ، بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ وَ ماشاءَاللهُ، السَّلامُ عَلى أنْبِیاءِاللهِ وَ رُسُلِهِ،

اَلسَّلامُ عَلى رَسُولِ اللهِ اَلسَّلامُ عَلى إبْراهِیمَ خَلِیلِ اللهِ، وَالْحَمْدُللهِ رَبِ الْعالَمِینْ».

پس سه مرتبه بگوید:

«أللَّهُمَّ فُکَّ رَقَبَتی مِنَ النَّارِ».

سپس بگوید:

«وَأَوْسِعْ عَلَىَّ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِ الطَیِّبِ وَادْرَأْ عَنَّی شَرَّ شَیاطِیْنِ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ وَ شَرَّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ».

پس داخل مسجدالحرام شود و رو به کعبه دستها را بلند کرده و بگوید:

‏ "اللهُمّ إنّی أسْأَلُکَ فی مَقامی هذا وَفی أوّلِ مَناسِکی أنْ تَقْبَلَ تَوْبَتِی وَأنْ تَتَجاوَزَ عَنْ خَطِیئَتی وَأنْ تَضَعَ عَنّی وِزْری، الْحَمْدُ للّهِ ‏الّذی بَلّغَنِی بَیْتَهُ الْحَرامَ اللهُمّ إنّی أشْهَدُ أنّ هذا بَیْتُکَ الْحَرامُ الّذی جَعَلْتَهُ مَثابَةً لِلنّاسِ وَأمْناً مُبارَکاً وَهُدىً لِلْعالَمینَ اللهُمّ إنّی عَبْدُکَ ‏وَالْبَلَدَ بَلَدُکَ وَالْبَیْتَ بَیْتُکَ جِئْتُ أطْلُبُ رَحْمَتَکَ وَأؤُمّ طاعَتَکَ مُطِیْعاً لِأمْرِکَ راضیاً بِقَدَرِکَ أسْأَلُکَ مَسْألَةَ الْفَقِیْرِ إلَیْکَ الْخائِفِ لِعُقُوبَتِکَ ‏اللهُمّ افْتَحْ لِی أبْوابَ رَحْمَتِکَ واسْتَعْمِلْنِی بِطاعَتِکَ وَمَرْضاتِکَ".‏

سپس رو به سوى کعبه کرده و بگوید:

‏ "ألْحَمْدُ للّهِ الّذی عَظّمَکِ وَشَرّفَکِ وَکَرّمَکِ وَجَعَلَکِ مَثابَةً لِلنّاسِ وَاَمْناً مُبارَکاً وَهُدىً لِلْعالَمِیْنَ".‏

---

(1) - در روایت است که پس از شکستن بت هاى موجود در کعبه و اطراف آن، بت بزرگ «هُبَل» را در آن مکان دفن کرده اند، و مستحب است از آن در وارد شود تا آن بت را که مظهر بت پرستى و شرک مى باشد زیر پاى خود بگذارد، گرچه بر اثر توسعه مسجد، آن در هم اکنون وجود ندارد، ولى گفته اند که مقابل «باب السلام» کنونى بوده است.

سایر مستحبات مکّه معظمه

برخى دیگر از کارهایى که در مکّه معظمه مستحب است از این قرار است:

1 ـ زیاد ذکر خدا کردن و خواندن قرآن.

2 ـ خواندن یک ختم قرآن.

3 ـ خوردن از آب زمزم و بعد از خوردن این دعا را بخواند:

«أَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً و رِزْقاً واسِعاً وَشِفاءً مِنْ کُلِّ داء وَ سُقْم».

و نیز بگوید:

«بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ وَالشُّکْرَ لِلّهِ».

4 ـ نگاه کردن به کعبه.

5 ـ در هر شبانه روز ده مرتبه طواف کردن; در اول شب سه طواف، و در آخر شب سه طواف، و پس از صبح دو طواف، و بعد ازظهر دو طواف.

6 ـ هنگام توقف در مکّه به تعداد أیام سال یعنى سیصد و شصت مرتبه طواف کند و اگر این مقدار نشد پنجاه و دو مرتبه و اگر آن هم ممکن نشد هر مقدارى که بتواند.

از آداب «مسجدالحرام» و «مسجدالنبى(صلى الله علیه وآله)» نماز خواندن در آنجاست که ثواب بسیار دارد، و در برخى روایات، آمده است که ثواب یک رکعت نماز در مسجدالحرام معادل صد هزار رکعت و در مسجدالنبى معادل ده هزار رکعت نماز در جاى دیگر است.(1) و چه بجا و مناسب است که زائران محترم از این فرصت به خوبى استفاده کنند و چنانچه نماز واجبى از ایشان قضا شده است، آنها را در این مکانهاى شریف بجاى آورند، تا هم وظایف شرعى خود را انجام داده باشند و هم از پاداش بسیار زیاد آن بهره مند گردند.